ΤΟ "ΠΡΟΣΩΠΟ" ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

(π. Βασίλειος Βολουδάκης)

Ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος ἔχει πολλές φορές παρεξηγηθεῖ ἀπό τούς ἀνθρώπους πού δέν γνωρίζουν βαθειά τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἰδιαιτέρως, ὅμως, ἔχει ἐπικριθεῖ γιά τήν προτροπή του πρός τίς γυναῖκες νά ὑποτάσσωνται στούς ἄνδρες τους: «Αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῷ Κυρίῳ ὅτι ὁ ἀνήρ ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός, ὡς καί ὁ Χριστός κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας» (Εφεσ. 5, 22-23).

Ἡ προτροπή του αὐτή ἔχει ἀντιμετωπισθεῖ μέ ἀκραῖο τρόπο, σέ σημεῖο πού, ἀπό αὐτήν καί μόνο, νά ἀποδοκιμάζεται ἡ ἐκκλησιαστική θεώρηση τῶν σχέσεων ἀνδρός καί γυναικός καί εἰδικότερα ὁ ἐκκλησιαστικός γάμος.

Αὐτή ἡ ἀποδοκιμασία ἔχει ἐπηρεάσει καί τούς ἀνθρώπους τῆς ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι -πολλές φορές- χωρίς νά μποροῦν νά κρύψουν τή ντροπή τους, προσπαθοῦν νά ψελλίσουν καί νά ἀντιτάξουν στούς ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας ἐπικριτές κάποιες δικαιολογίες, ἐπικαλούμενοι καί τίς ἐπικρατοῦσες κατά τήν ἐποχή τοῦ ἁγίου Παύλου ...προκαταλήψεις καί κοινωνικές ἀντιλήψεις!

Τό συμπέρασμα εἶναι πώς “μέ τά πολλά καί μέ τά λίγα” ἔχει ἐπικρατήσει ἡ σύγχυση καί μεταξύ τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιλέγουν, τελικά, νά μή θίγουν τό θέμα, ἐγνοῶντας ὅτι ἔτσι χάνουν τό βασικότερο «κλειδί» γιά τό «ξεκλείδωμα» τῶν σχέσεων τοῦ ἀνδρογύνου.

Βέβαια, γράψαμε ἀρκετά στά προηγούμενα τεύχη τοῦ περιοδικοῦ μας σχετικά μέ τό νόημα τῆς ὁδηγίας τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου ὡς πρός τό θέμα τῆς ὑπακοῆς τῶν συζύγων τοῦ ἑνός πρός τόν ἄλλον, ἀλλά καί γιά τήν ἰδιαίτερη δυσκολία πού ἔχουν οἱ γυναῖκες στήν ὑποταγή, παρά τό ὅτι εἶναι ὑπαρξιακή τους ἀνάγκη τό νά ὑποτάσσωνται ὥστε νά γιατρευτῆ ἡ ψυχοσύνθεσή τους ἀλλά καί νά ἀφυπνισθοῦν οἱ ἄνδρες καί νά σταθοῦν σωστά καί ἰσότιμα ἀπέναντι στίς γυναῖκες τους. Ἔτσι μοιάζει κάπως ἄσχετη καί περιττή ἡ εἰσαγωγή τοῦ σημερινοῦ μας ἄρθρου καί δίνει τήν ἐντύπωση πώς ἡ συζήτησή μας καθυστερεῖ καί πάει πρός τά πίσω ἀντί νά ξετυλιχτεῖ καί ἄλλο «ὁ μίτος» τῶν ὁδηγιῶν τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου καί νά προχωρήσουμε στήν ὁλοκλήρωση τοῦ θέματός μας.

Τά πράγματα, ὅμως, δέν εἶναι ἔτσι. Δέν εἶναι περιττά τά ὅσα προτάξαμε, οὔτε ἡ ἐπιμονή μας σέ κάποιες διευκρινήσεις μᾶς καθυστερεῖ. Ἀντιθέτως, προσπαθοῦμε νά ἐφαρμόζουμε στά γραπτά μας, τό «σπεῦδε βραδέως», ὥστε ἡ ἐπιβράδυνση τῆς συζητήσεως νά μή γίνεται ἄσκοπα λόγω νωθρότητος ἤ βερμπαλισμοῦ ἀλλά νά γίνεται μέ σπουδή, δηλαδή μέ ἐγρήγορση καί διερεύνηση, προσπαθῶντας νά μή μάς διαφύγη, εἰ δυνατόν, τό παραμικρό.

Ἡ σημερινή εἰσαγωγή μας ἀναφέρεται κυρίως στή φράση «ὅτι ὁ ἀνήρ ἐστι κεφαλή τῆς γυναικός» γιατί ἡ φράση αὐτή εἶναι ὄχι ἁπλῶς δυσπαράδεκτη ἀπό τούς ἀνθρώπους ἀλλά θεωρεῖται ἀπό πολλούς ἐντελῶς ἀπαράδεκτη γιατί φαντάζει πώς ὑποβιβάζει τή γυναῖκα!

Καί ὅμως! Αὐτή, κατ’ ἐξοχήν, ἡ φράση εἶναι ἐκείνη πού δίνει πρόσωπο στή σχέση τοῦ ἀνδρογύνου, τιμᾶ τήν γυναῖκα καί ἀφυπνίζει τόν ἄνδρα ἐπισημαίνοντάς του τήν πρωταρχική καί κύρια ἀποστολή του, πού εἶναι ἡ ἐγρήγορση, ἡ φροντίδα γιά τήν συμπόρευση μέ τήν γυναῖκα του μέ προϋπόθεση τή συναντίληψη, τήν ταύτιση τοῦ θελήματος τους, τῶν ἐπιδιώξεών τους, τοῦ τελικοῦ προορισμοῦ τους, μέ ὑπακοή, βεβαίως στό θέλημα καί στις ὁδηγίες τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἅγιος Παῦλος δέν διατυπώνει τή φράση του χωρίς ἔρεισμα. Τήν στηρίζει ἀναφέροντάς την στόν Χριστό καί γι’ αὐτό τή συμπληρώνει μέ τήν παρομοίωση πώς «ὁ ἀνήρ ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός, ὡς καί ὁ Χριστός κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, καί αὐτός ἐστι σωτήρ τοῦ σώματος». Ὁ Χριστός δέν γίνεται κεφαλή τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως γιά νά ὑποτάξη τούς ἀνθρώπους καί νά τούς ὑποδουλώση ἀλλά γιά νά ἑνωθῆ μαζί τους ὥστε νά μήν χωρισθοῦμε ἀπό Ἐκεῖνον μέ τό νά ἔχη ὁ καθένας μας μιά παράλληλη μέ Ἐκεῖνον ζωή. Ὁ Χριστός μᾶς ἕνωσε ὅλους καί μεταξύ μας καί μέ τόν Ἑαυτό Του δίνοντάς μας Πρόσωπο, τό δικό Του Πρόσωπο, πού εἶναι καί τό μόνο κατά φύσιν Πρόσωπο. Τό μόνο Πραγματικό καί Ὑπαρκτό Πρόσωπο. Γι’ αὐτό, ὅποιος ἄνθρωπος δέν ἐνσωματωθῆ στόν Χριστό διά τῆς Ἐκκλησίας Του θά γίνη ἀγνώριστος, δέν θά ἀποκτήση πρόσωπο καί ἔτσι θά ἀκούση, σάν φυσική συνέπεια, τό «οὐκ οἶδα ὑμᾶς». Ἐσᾶς δέν σάς γνωρίζω!

Ὁ ἅγιος Ἀπόστολος μᾶς διδάσκει πώς ἡ πραγματική ἑνότητα τοῦ ζευγαριοῦ θά ἐξασφαλισθῆ μόνο ἄν ζήσουν μεταξύ τους μέ τόν τρόπο πού ἑνώθηκε ὁ Χριστός μέ τήν ἀνθρώπινη φύση.

Ἡ σχέση τοῦ ζευγαριοῦ εἶναι μία εἰκόνα πραγματική τῆς σχέσεως τοῦ Χριστοῦ μέ τήν Ἐκκλησία, μιά ζωντανή, δηλαδή, πραγματικότητα καί γι’ αὐτό εἶναι ἀδιανόητο νά ὑπάρχουν δύο κεφαλές στό ἀνδρόγυνο!

Τό σημαντικό πού πρέπει νά τονισθῆ εἶναι πώς, τελικά, ἡ κεφαλή τοῦ ἀνδρογύνου δέν εἶναι ὁ ἄνδρας, ὅπως ἐπιπόλαια βγάζουν πολλοί τό συμπέρασμα, ἀλλά ὁ Χριστός, τοῦ Ὁποίου τίς ὁδηγίες καί τό θέλημα ὡς πρός τή σχέση τους ἔχει τήν εὐθύνη μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων νά φροντίζη, νά ἐπιβλέπη καί νά ἐγγυᾶται ὁ ἄνδρας, παραμένοντας ἄγρυπνος καί σέ ἐγρήγορση, μέ σκοπό νά ἀποτινάξη τή ραθυμία πού νοιώθει όταν ἐπιχειρεῖ νά καλλιεργήση τή σχέση του μέ τή γυναῖκα του ἀλλά καί γιά νά ἁρμοσθῆ ἀπόλυτα μέ τή γυναῖκα ὡς ἕνας ἄνθρωπος, «εἰς σάρκα μίαν».

Ὁ ἄνδρας δέν εἶναι «κεφαλή τῆς γυναικός» γιά νά κάνη "τοῦ κεφαλιοῦ του" ἀλλά γιά νά ἔχη τήν πρωταρχική εὐθύνη γιά τήν ἐπανένωση τῆς μεταπτωτικά διχοτομημένης σέ ἄνδρα καί γυναῖκα ἀνθρώπινης ψυχής.

Οὐσιαστικά δέν ὑπάρχει ἀνδρική καί γυναικεία «κεφαλή», ἀφοῦ (ὅπως γράψαμε σέ προηγούμενα τεύχη) ὁ Θεός δέν δημιούργησε δύο αὐτοκέφαλες ψυχές ἀλλά ἀνθρώπινη ψυχή. Γι’ αὐτό, μέ ἄλλα λόγια, ὅταν μιλοῦμε γιά τή σχέση τοῦ ζευγαριοῦ ἀναφερόμαστε στήν προσπάθεια ἑνός ἄνδρα καί μιᾶς γυναίκας νά ἐπανεύρουν καί νά οἰκειοποιηθοῦν τήν ἀδιαίρετη ἀνθρώπινη φύση, πού μέ τή μεταπτωτική διχοτόμησή της σέ ἄνδρα καί γυναῖκα ἔχει στερήσει καί στούς ἄνδρες καί στίς γυναῖκες κάποια ἰδιώματα, ἐφ’ ὅσον μέ τή διχοτόμηση, αὐτά τά ἰδιώματα ἔχουν πέσει μέσα τους σέ λήθαργο.

Τελικά, μετά τήν παραπάνω διευκρίνηση, μπορούμε νά συμπεράνουμε πώς ὁ ἅγιος Παῦλος μέ τήν ὑπενθύμισή του «ὁ ἀνήρ ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός» θέλει, σύν τοῖς ἄλλοις, νά ἀφυπνίση τούς ἄνδρες γιά νά ἀναλάβουν τίς εὐθῦνες τους.

Δυστυχῶς, οἱ περισσότεροι ἄνδρες κάθε ἄλλο παρά κεφαλή εἶναι. Ἀντίθετα, οἱ γυναῖκες στό θέμα αὐτό δέν χρειάζονται ἀφύπνιση ἀλλά μᾶλλον ἀναχαίτιση. Οἱ γυναῖκες γίνονται πολύ συχνά κεφαλή, κάνουν βήματα ἡγεμονικά, βήματα μπροστά, περισσότερα ἀπ' ὅσα πρέπει καί οἱ ἄνδρες κάνουν βήματα πίσω, πολλές φορές πανικόβλητοι. Ἡ προτροπή τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου εἶναι φάρμακο καί γιά τούς δύο ἀλλά καί ἀποκάλυψη.

Φάρμακο γιατί, ἄν ἀσκηθοῦν σωστά, θά συγχρονίσουν τά βήματα τῆς πορείας τους καί τῆς καρδιᾶς τους. Καί ἀποκάλυψη, γιατί ἀποκαλύπτει στά μάτια τῶν ἀνθρώπων τό μεγαλεῖο καί τήν ἀποστολή τοῦ Γάμου. Ἀποσκοπεῖ, δηλαδή, στό νά ἐπανενώση τήν διχοτομημένη ἀνθρώπινη φύση, μέ τήν ταυτόσημη πορεία τοῦ ζευγαριοῦ καί τόν συγχρονισμό τῆς καρδιᾶς τους καί νά δώση στό ζευγάρι Πρόσωπο- Ὑπόσταση καί Κεφαλή τόν Ἴδιο τόν Χριστό.

------------------------------------------------------------

(πηγή: Περιοδικό «Ενοριακή Ευλογία» τεύχος 34)