Περί Θείας Εὐχαριστίας (19 -12 - 2021)

 

ΠΕΡΙ  ΘΕΙΑΣ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ  (14^ον

                 Συνέχεια  ἐκ  τοῦ  προηγουμένου …..

 

Εἰς  τήν  προσφώνησιν  τοῦ  λειτουργοῦ  ἱερέως:  «ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν,  τοῦ  Κυρίου  δεηθῶμεν»,  ὁ  λαός  διά  τοῦ  Ἱεροψάλτου  ἀπαντᾶ:  «Κύριε  ἐλέησον,  Κύριε  ἐλέησον,  Κύριε  ἐλέησον,  Πάτερ  Ἅγιε  εὐλόγησον».

Καί  ἀναγινώσκει  ἔμπροσθεν  τῆς  εἰκόνος  τοῦ  Χριστοῦ  μεγαλοφώνως  τήν  ὀπισθάμβωνον  λεγομένην  εὐχήν.  Καί  λέγεται  ὀπισθάμβωνος  εὐχή  διότι  τήν  παλαιά  ἐποχή  ἀναγινώσκετο  ὄπισθεν  τοῦ  ἄμβωνος,  ὁ  ὁποῖος  εὑρίσκετο  στό  μέσον  τοῦ  Ναοῦ.  Σήμερον  πού  ὁ  ἄμβωνας  εὑρίσκεται  σέ  ἄλλο  σημεῖο,  ἡ  εὐχή  αὐτή  λέγεται  μπροστά  στήν  εἰκόνα  τοῦ  Χριστοῦ. 

Εἰς  τό  Ἅγιον  Ὄρος  σήμερον  ὁ  Λειτουργός  ἀρχίζει  τήν  ὀπισθάμβωνον  εὐχή  ἀπό  τό  Ἅγιον  Βῆμα  λέγοντας  τήν φράσι:  «Σῶσον  ὁ  Θεός  τόν  λαόν  σου  καί  εὐλόγησον  τήν  κληρονομίαν  σου»  καί  στό  σημεῖο  αὐτό  ἐξέρχεται  τοῦ  Ἱεροῦ  Βήματος,  εὐλογεῖ  τόν  λαόν  καί  στρέφεται  πρός  τήν  εἰκόνα  τοῦ  Χριστοῦ  καί  συνεχίζει  τήν  εὐχή.

Ἡ  εὐχή  αὐτή  εἶναι:  «Ὁ  εὐλογών  τούς  εὐλογοῦντας  σε,  Κύριε,  καί  ἁγιάζων  τούς  ἐπί  σοί  πεποιθότας,  σῶσον  τόν  λαόν  σου  καί  εὐλόγησον  τήν  κληρονομίαν  σου.  Τό  πλήρωμα  τῆς  Ἐκκλησίας  σου  φύλαξον,  ἁγίασον  τούς  ἀγαπῶντας  τήν  εὐπρέπειαν  τοῦ  οἴκου  σου.  Σύ  αὐτούς  ἀντιδόξασον  τῇ  θεϊκῇ  σου  δυνάμει  καί  μή  ἐγκαταλείπεις  ἡμᾶς  τούς  ἐλπίζοντας  ἐπί  σέ.  Εἰρήνην  τῷ  κόσμῳ  σου  δώρησαι,  ταῖς  Ἐκκλησίαις  σου,  τοῖς  ἱερεῦσι,  τοῖς  ἄρχουσιν  ὑμῶν,  τῷ  στρατῷ  καί  παντί  τῷ  λαῷ  σου.  Ὅτι  πᾶσα  δόσις  ἀγαθή,  καί  πᾶν  δώρημα  τέλειον  ἄνωθεν  ἐστίν  καταβαῖνον  ἐκ  σοῦ  τοῦ  Πατρός  τῶν  Φώτων.  Καί  Σοί  τήν  δόξαν  ἀναπέμπομεν,  τῷ  Πατρί  καί  τῷ  Υἱῷ  καί  τῷ  Ἁγίῳ  Πνεύματι,  νῦν  καί  ἀεί  καί  εἰς  τούς  αῖῶνας  τῶν  αἰώνων».

Ἡ  εὐχή  αὐτή  ὀνομάζεται  καί  εὐχή  εὐλογίας  ἀπό  τίς  πρῶτες  λέξεις  της,  ἀλλά  καί  γενικότερον  ἀπό  τό  περιεχόμενό  της.  Ἄς  κάνωμε  μία  προσπάθεια  νά  ἀναλύ

σωμε  τήν  εὐχή  αὐτή.

«Ὁ  εὐλογών  τούς  εὐλογοῦντας  σε,  Κύριε,  καί  ἁγιάζων  τούς  ἐπί  σοί  πεποιθότας,  σῶσον  τόν  λαόν  σου  καί  εὐλόγησον  τήν  κληρονομίαν  σου». 

Κύριε  Ἐσύ  πού  δίδεις  τήν  Χάριν  σου  καί  τήν  εὐλογίαν  σου  εἰς  ὅσους  σέ  λατρεύουν  καί  μέ  ὕμνους  καί  δοξολογίας  σέ  εὐλογοῦν  καί  σέ  δοξολογοῦν,  Ἐσύ  ὁ  Ὁποῖος  ἁγιάζεις  ὅσους  στηρίζουν  σέ  σένα  τήν  πεποίθησή  τους,  σῶσον  τόν  λαόν  σου  καί  εὐλόγησε τήν  κληρονομίαν  σου.

Στήν  πρότασι  αὐτή  παρατηροῦμε  ὅτι  τό  ρῆμα  «εὐλογῶ»  ἐπανα-λαμβάνεται  τρεῖς  φορές.  Ἐδῶ  βλέπομε  τόν  Θεό  νά  εὐλογῇ  τούς  πιστούς  ἀλλά  καί  οἱ  πιστοί  νά  εὐλογοῦν  τόν  Θεόν.  Ἄλλη  βέβαια  ἔννοια  ἔχει  ὅταν  ὑποκείμενον  εἶναι  ὁ  ἄνθρωπος  καί  ἄλλη  ὅταν  ὁ  εὐλογῶν  εἶναι  ὁ  Θεός.

 Ἐμεῖς  οἱ  ἄνθρωποι,  εὐλογοῦμε  τόν  Θεό  ὅταν  ἐπαινοῦμε  καί  ὑμνοῦμε  καί  δοξολογοῦμε  τό  πάντιμον  καί  μεγαλοπρεπές  Ὄνομά  Του.   Ὁ  Θεός  ὅμως  ὅταν  εὐλογῇ,  ἐκχύνει  πλούσια  στίς  καρδιές  μας  τίς  ἄπειρες  δωρεές  τοῦ  Παναγίου  Πνεύματός  Του.  Καί  αὐτοί  πού  τά  λαμβάνουν  ὅλα  αὐτά  πλουτίζονται  καί  ἁγιάζονται  ἀπό  χάρι,  ἀπό  εἰρήνη  καί  μακαριότητα. 

Τό  ρῆμα  λοιπόν  «εὐλογῶ»  στό  στόμα  τῶν  ἀνθρώπων,  σημαίνει  δοξολογῶ  καί  ἀνυμνῶ  τόν  Κύριον,  εἰς  δέ  τόν  Θεόν  ἀναφερόμενον  σημαίνει  τήν  πλουσίαν  ἔκχυσιν  τῶν  πολλαπλῶν  δωρεῶν  καί  εὐεργεσιῶν  καί  χαρίτων  εἰς  τούς  ἀνθρώπους.

Ἡ  εὐλογία  τοῦ  Θεοῦ  ἔχει  μεγάλη  σημασία  γιά  τή  ζωή  μας.  Ὅταν  αὐτή  ὑπάρχῃ,  ὁ  ἄνθρωπος  εἶναι  εὐτυχής.  Ἡ  εὐτυχία  δέν  ἐξαρτᾶται  οὔτε  ἀπό  τόν  πλοῦτον,  οὔτε  ἀπό  τήν  δόξαν,  οὔτε  ἀπό  κανένα  ἄλλο  πρόσκαιρο  πρᾶγμα  ὅσον  σπουδαῖον  καί  πολύτιμον  ἄν  θεωρεῖται.  Ἡ  εὐτυχία  μας  ἐξαρτᾶται  ἀπό  τή  σχέση  μας  μέ  τόν  Θεό  ἡ  ὁποία  σχέσις  ἐξασφαλίζει  τήν  εἰρήνην  τῆς  ψυχῆς  μας.  Γιαὐτό  ὅταν  ἀκοῦμε  ἀπό  τόν  λειτουργό  αὐτή  τήν  εὐχή   «Σῶσον  ὁ  Θεός  τόν  λαόν  σου  καί  εὐλόγησον  τήν  κληρονομίαν  σου»,  πρέπει  καί  ἐμεῖς  ἐνδόμυχα  νά  ἀναπέμπωμεν  θερμήν  ἱκεσίαν  καί  παράκλησιν  νά  μᾶς  ἀξιώσῃ  ὁ  Θεός  νά  εἴμαστε  καί  ἐμεῖς  μεταξύ  τῶν  προβάτων  του  καί  νά  ἀποτελοῦμε  τήν  κληρονομίαν  του,  ἐπάνω  στήν  ὁποίαν  ἐκχύνει  πλουσίως  τάς  δωρεάς  του. 

Ἄς  μᾶς  ἀξιώνει  καί  ἐμᾶς  πάντοτε  νά  ὑμνοῦμε  καί  νά  δοξολογοῦμε  τό  Ἅγιο  Ὄνομά  Του,  Ἐκεῖνος  δέ  νά  μᾶς  χορηγῇ  πλουσίως  τάς  Οὐρανίους  δωρεάς  Του.

Τό  πλήρωμα  τῆς  Ἐκκλησίας  σου  φύλαξον,  ἁγίασον  τούς  ἀγαπῶντας  τήν  εὐπρέπειαν  τοῦ  οἴκου  σου.  Σύ  αὐτούς  ἀντιδόξασον  τῇ  θεϊκῇ  σου  δυνάμει  καί  μή  ἐγκαταλείπεις  ἡμᾶς  τούς  ἐλπίζοντας  ἐπί  σέ. 

Τό  πλήρωμα  τῆς  Ἐκκλησίας  σου  φύλαξέ  το  ἀπό  κάθε  κακό.   Πλήρωμα  λέγεται  τό  σύνολο  τῶν  προσώπων  πού  βρίσκονται  μέσα  σέ  ἔνα  πλοῖο  πού  ταξιδεύει.  Εἶναι  ὁ  καπετάνιος,  οἱ  ναῦτες  καί  οἱ  ἐπιβάτες.  Ἡ  Ἐκκλησία  μοιάζει  μέ  πλοῖο  (ἔτσι  ἀπεικονίζεται  στίς  κατακόμβες)  πού  πλήρωμά  της  εἶναι  ὁ  κλῆρος  καί  ὁ  λαός.  Ὁ  κλῆρος  πού  ἐν  ὀνόματι  τοῦ  Ἰησοῦ  Χριστοῦ  τελεῖ  τά  μυστήρια  καί  ποιμαίνει  τόν  λαόν  τοῦ  Θεοῦ,  καί  ὁ  λαός  πού  ποιμαίνεται  καί  ὁδηγεῖται  στήν  πνευματική  μάνδρα  πού  εἶναι  ἡ  Βασιλεία  τοῦ  Θεοῦ.

Πλήρωμα  τῆς  Ἐκκλησίας  εἴμαστε  ὅλοι  ἐμεῖς  πού  δεχθήκαμε  τόν  Χριστόν  καί  βαπτισθήκαμε  στό  ὄνομά  Του  καί  γίναμε  μέλη  τοῦ  σώματός  Του.  Εἴμαστε  ὅλοι   ἐμεῖς  πού  ἔχομε  συγκεντρωθῆ  σ’ αὐτόν  τόν  Ἱερόν  χῶρον  καί  τελοῦμε  τήν  Θεία  Λειτουργία,  ἀλλά  καί  ὅλοι  ἐκείνοι  πού  ἀπουσιάζουν  δι’  εὔλογον  αἰτίαν.  Αὐτό  λοιπόν  τό  πλήρωμα,  παρακαλεῖ  ὁ  λειτουργός  τόν  Θεόν  νά  τό  διαφυλάξῃ  ἀπό  κάθε  κακό.  

Ἁγίασε  Κύριε  ἐκείνους  πού  ἀγαποῦν  τήν  εὐπρέπειαν  τοῦ  οἴκου  σου.  Ἐσύ  Κύριε  ἀντάμειψε  ὅλους  αὐτούς  διά  τῆς  Θεϊκῆς  σου  δυνάμεως  καί  μή  ἐγκαταλείπῃς  ἡμᾶς  οἱ  ὁποίοι  ἔχομεν  στηρίξει  τίς  ἐλπίδες  μας  σέ  σένα.  Ἐδῶ  τὀ  τμῆμα  αὐτό  τῆς  εὐχῆς,  ἀφορᾶ  τά  πρόσωπα  πού  ἐπιμελοῦνται  τήν  καθαριότητα,  τήν  εὐπρέπειαν  καί  τήν  ὡραίαν  ἐμφάνησιν  τοῦ  Ἱεροῦ  Ναοῦ.

Γενικά  γιά  ὅλους  ἐκείνους  οἱ  ὁποίοι  συμβάλλουν  μέ  τόν  τρόπον  τους  ὥστε  ὁ  ναός  νά  εἶναι  καθαρός  καί  ἐπιβλητικός.  Γιαὐτό  ὅσοι  καί  ὅσες  ἔχουν  ἐπωμισθῆ  τήν  καθαριότητα  καί  τήν  εὐπρέπειαν  τοῦ  Ναοῦ,  ἔχουν  πολύν  μισθόν  ἐκ  μέρους  τοῦ  Κυρίου,  ἐάν  βέβαια  τό  ἔργο  τους  τό  κάνουν  μέ  προθυμία  καί  μέ  συναίσθησιν  ὅτι  ἐκτελοῦν  ἱερόν  ἔργον.  Ἀλλά  καί  ὅσοι  προσφέρουν  εἰς  τόν  Ἱερόν  Ναόν  π.χ.  διά  τήν  ἁγιογράφησίν  του,  διά  τήν  ἀγοράν  ἱερῶν  σκευῶν,  καθισμάτων,  ἐξαπτερύγων,  καί  ὅτι  ἄλλο  εἶναι  ἀπαραίτητον  διά  τόν  καλωπισμόν  αὐτοῦ,  ὅλοι  αὐτοί  πρέπει  νά  γνωρίζουν  ὅτι  ἡ  Ἐκκλησία  προσεύχεται  ὑπέρ  αὐτῶν. 

Σύ  αὐτούς  ἀντιδόξασον  τῇ  θεϊκῇ  σου  δυνάμει  καί  μή  ἐγκαταλείπεις  ἡμᾶς  τούς  ἐλπίζοντας  ἐπί  σέ. 

Αὐτούς  Κύριε,  πού  σέ  εὐλογοῦν,  σέ  δοξάζουν  καί  σέ  τιμοῦν  μέ  τά  ἔργα  τῆς  πίστεώς  των,  μέ  τά  λόγια  καί  τήν  ὁμολογία  τους,  νά  τούς  ἀντιδοξάσῃς  μέ  τήν  θεϊκή  Σου  Παντοδυναμία.  Ζητάει  νά  τούς  ἁγιάζῃ  ὁ  Θεός  καί  νά  τούς  ἀντιδοξάζῃ,  δηλ.  νά  τούς  ἀνταμοίβη  μέ  δόξαν,  δόξαν  ὄχι  ἐπίγειον  καί  κοσμικήν,  ἀλλά  θείαν  καί  οὐρανίαν.

Εἰρήνην  τῷ  κόσμῳ  σου  δώρησαι,  ταῖς  Ἐκκλησίαις  σου,  τοῖς  ἱερεῦσι,  τοῖς  ἄρχουσιν  ὑμῶν,  τῷ  στρατῷ  καί  παντί  τῷ  λαῷ  σου. 

Χάρισε  Κύριε  εἰρήνην  εἰς  τόν  κόσμον  σου,  νά  μήν  ὑπάρχουν  ταραχαί  καί  πόλεμοι.  Μέσα  στόν  κόσμο  εὑρίσκονται  καί  οἱ  Ἐκκλησίες  καί  οἱ  ἱερεῖς  καί  ὁ  λαός  τοῦ  Θεοῦ.  Καί  ἐάν  ὁ  κόσμος  ἐμπέσῃ  εἰς  ἀναστάτωσιν  καί  πολεμικάς  συγκρούσεις,  τότε  ὄχι  μόνον  οἱ  βασιλεῖς  καί  οἱ  ἄρχοντες  καί  ὁ  στρατός,  ἀλλά  καί  ὁ  κλῆρος  καί  οἱ  πιστοί  καί  ἡ  Ἐκκλησία  θά  παύσουν  νά  διάγουν  βίον  ἤρεμον  καί  ἡσύχιον.  Δώρηρε  εἰρήνη  σέ  ὅλες  τίς  Ἐκκλησίες  Σου,  εἰς  τούς  ἱερεῖς,  εἰς  τούς  κυβερνῶντας,  εἰς  τόν  στρατόν  καί  σέ  ὀλόκληρο  τό  λαό  Σου.

Ζητάει  ὁ  λειτουργός  εἰρήνη  στούς  κόλπους  τῆς  Ἐκκλησίας,  νά  μήν  ὑπάρχουν  αἰρέσεις  καί  διαιρέσεις  τοῦ  πληρώματός  της.  Νά  ὐπάρχῃ  εἰρήνη  στίς  σχέσεις  μεταξύ  ὅλων  τῶν  κληρικῶν  παντός  βαθμοῦ,  γιατί  ὅταν  ὑπάρχῃ  ἀναταραχή  μεταξύ  τῶν  κληρικῶν,  εὔκολα  κλωνίζονται  οἱ  συνειδήσεις  τῶν  χριστιανῶν. 

Παρακαλεῖ  ἀκόμα  γιά  τό  στρατό  καί  τούς  Πολιτικούς  ἄρχοντας  τοῦ  τόπου,  ὥστε  νά  τούς  φωτίζει  ὁ  Θεός,  γιά  τό  καλό  τῆς  Ἐκκλησίας  καί  τοῦ  λαοῦ.   Καί  συνεχίζει  ἠ  εὐχή:

Ὅτι  πᾶσα  δόσις  ἀγαθή,  καί  πᾶν  δώρημα  τέλειον  ἄνωθεν  ἐστίν  καταβαῖνον  ἐκ  σοῦ  τοῦ  Πατρός  τῶν  Φώτων. 

Ζητοῦμε  δέ  ἀπό  Ἐσένα  ὅλα  αὐτά,  διότι  κάθε  ἀγαθόν  χάρισμα  καί  κάθε  δῶρον  τέλειον  κατεβαίνει  ἄνωθεν,  ἀπό  τόν  Οὐρανόν,  ἀπό  Ἐσένα  ὁ  Ὁποῖος  εἶσαι  ὁ  Πατήρ  τῶν  Φώτων,  ἡ  πηγή  παντός  ἀγαθοῦ  καί  καλοῦ.  Τά  λόγια  αὐτά  εἶναι  τοῦ  Ἁγίου  Ἰακώβου  τοῦ  ἀδελφοθέου,  τά  ὁποῖα  προσθέτει  στό  πρῶτο  κεφάλαιο  τῆς  Καθολικῆς  Ἐπιστολῆς  του. 

Κάθε  τι  άγαθόν  πού  δίδεται  εἰς  τούς  ἀνθρώπους  καί  κάθε  δῶρον  τἐλειον  εἶναι  ἐκ  τοῦ  οὐρανοῦ  καί  κατεβαίνει  ἀπό  τόν  Θεόν  ὁ  Ὁποῖος  εἶναι  ὁ  Δημιουργός  τῶν  Οὐρανίων  φωτεινῶν  σωμάτων  καί  ἡ  ὑψίστη  καί  μοναδική  πηγή  κάθε  φωτισμοῦ.  Ὅτι  προέρχεται  ἀπό  τόν  Θεόν  εἶναι  τέλειον  καί  ἀπηλλαγμένον  ἀπό  κάθε  στοιχεῖον  κακοῦ.  Ἡμεῖς  τά  λαμβάνομεν,  ἀλλά  τά  θεωροῦμε  φυσικά  καί  δι’ αὐτό  πολλάκις  λησμονοῦμε  νά  τόν  εὐχαριστήσωμεν.  Ὁ  ἱερός  συντάκτης  τῆς  εὐχῆς,  μᾶς  ὑπενθυμίζει  τό  καθῆκον  μας.  Νά  μήν  συνηθίζωμε  τά  δῶρα  τοῦ  Θεοῦ,  νά  μήν  λησμονοῦμε  νά  τόν  εὐχαριστοῦμε.  Τότε  Ἐκεῖνος  θά  ἐκχέῃ  ἐπάνω  μας  πλουσιώτερες  τίς  δωρές  Του  καί  τίς  εὐλογίες  Του.

Καί  Σοί  τήν  δόξαν  ἀναπέμπομεν,  τῷ  Πατρί  καί  τῷ  Υἱῷ  καί  τῷ  Ἁγίῳ  Πνεύματι,  νῦν  καί  ἀεί  καί  εἰς  τούς  αῖῶνας  τῶν  αἰώνων».

Γιαὐτό  καί  σοῦ  ἀναπέμπομεν  τήν  δόξαν  καί  τήν  εὐχαριστίαν  καί  τήν  προσκύνησιν,  εἰς  τόν  Πατέρα,  εἰς  τόν  Υἱόν  καί  εἰς  τό  Ἅγιον  Πνεῦμα  καί  τώρα  καί  πάντοτε  καί  στούς  ἀτελεύτητους  αἰῶνας.

Διά  τῆς  εὐχῆς  αὐτῆς,  τῆς  εὐλογίας,  ὁ  λειτουργός  ζητᾶ  τήν  θείαν  ἐνίσχυσιν  καί  περιφρούρησιν  ὑπέρ  τῶν  πιστῶν,  οἱ  ὁποίοι  ἀπολαύσαντες  παρά  τοῦ  Θεοῦ  τῶν  ὑψίστων  δωρεῶν  διά  τῆς  μεταλήψεως  τῶν  θείων  μυστηρίων  καί  ἐξερχόμενοι  ἐκ  τοῦ  ναοῦ  θά  ἐπανέλθουν  καί  πάλιν  εἰς  τίς  παγίδες  καί  τόν  θόρυβον  τοῦ  κόσμου,  ὅπου  διατρέχουν  τόν  κίνδυνον  νά  χάσουν  ὅτι  ἐκέρδισαν  ἐντός  τοῦ  Ἱεροῦ  Ναοῦ.

 

Συνεχίζεται  ………                                                         π. Μ.Κ.