Περί Θείας Εὐχαριστίας

 

  ΘΕΙΑ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ   (13^ον)  ( 20 - 11 - 021)

 

               Συνέχεια  ἐκ  τοῦ  προηγουμένου ………

 

Δέν  ἦταν  μικρό  τό  δῶρο  πού  ἐλάβαμε  ἀπό  τά  χέρια  τοῦ  Κυρίου.  Μᾶς  ἀξίωσε  τῆς  μεγίστης  τιμῆς  νά  τόν  κοινωνήσωμε,  νά  τόν  λάβωμε  ἐντός  μας.  Μᾶς  ἐχάρισε  διά  τῆς  Θείας  Κοινωνίας  τήν  ἄφεσιν  τῶν  ἁμαρτιῶν  μας.  Μᾶς  ἔδωκε  τήν  ἐγγύησιν  διά  τήν  κληρονομίαν  τῶν  αἰωνίων  ἀγαθῶν.  Μᾶς  ἔκανε  Χριστοφόρους  καί  Θεοφόρους.  Γιά  ὅλα  αὐτά  λοιπόν,  ἐμεῖς  ἔχομε  χρέος  καί  καθῆκον  νά  τόν  εὐχαριστήσωμε  μέ  ὅλη  μας  τήν  καρδιά. 

Γιαὐτό  ἀκοῦμε  στή  συνέχεια  τόν  λειτουργό  νά  μᾶς  φωνάζῃ  «Ὀρθοί»,  δηλ.  σηκωθῆτε  ὄρθιοι  ὅσοι  κάθεσθε.  Καί  ἐσυνηθίζετο  οἱ  πιστοί  μετά  τήν  Θεία  Κοινωνία  νά  κάθωνται  καί  νά  περιμένουν  μέ  ἡσυχία  καί  ὑπομονή,  μέχρις  ὅτου  τελειώσει  ἡ  μετάληψις  ὅλων  τῶν  πιστῶν,  γιά  νά  εὐχαριστήσουν  ὄλοι  μαζί  ἀπό  κοινοῦ  τόν  Κύριον  ἐπί  τῇ  μεταλήψει  τῶν  φρικτῶν  μυστηρίων  καί  λάβουν  καί  τήν  τελευταῖα  εὐλογία  παρά  τοῦ  ἱερέως  καί  ἔτσι  νά  ἀπέλθουν  ἐκ  τοῦ  ναοῦ  ὅλοι  μαζί.

Ὁ  Ἅγιος  Κύριλλος  Ἱεροσολύμων  ἀπευθύνεται  πρός  τόν  κοινωνήσαντα  λέγων:   «ἵνα  ἀναμείνας  τήν  εὐχήν  εὐχαριστῇ  τῷ  Θεῷ,  τῷ  καταξιώσαντι  αὐτόν,  τῶν  τηλικούτων  μυστηρίων».  Ἀφοῦ  κοινωνήσει  ὁ  πιστός,  συνιστᾶ  ὁ  Ἅγιος  Κύριλλος  νά  παραμένῃ  στή  θέση  του,  εὐχαριστῶντας  κατ’ ἰδίαν  τόν  Θεόν  διότι  τόν  ἀξίωσε  νά  τύχῃ  τῆς  Θείας  Κοινωνίας.  Νά  εὐχαριστῇ  τόν  Θεόν  ἀναμένων  τήν  εὐχήν.  Τήν  εὐχαριστήριον  εὐχήν  τήν  ὁποίαν  ἀπό  κοινοῦ  μετά  τό  πέρας  τῆς  Θείας  Κοινωνίας  θά  ἀναπέμψουν  ὅλοι  οἱ  πιστοί.  Νά  παραμένῃ  ὁ  κοινωνήσας  καί  νά  μήν  ἀποχωρῇ  προτοῦ  ἀναπεμθῆ  καί  ἡ  τελευταία  αὐτή  εὐχαριστία,  μετά  τήν  θυσίαν.

Βέβαια  ὑπῆρχαν  καί  οἱ  ἀνυπόμονοι,  οἱ  ὁποίοι  ἀφοῦ  ἐκοινώνουν,  ἔφευγον.  Αὐτούς  ὁ  Ἱερός  Χρυσόστομος  τούς  παρομοιάζει  μέ  τόν  Ἰούδα,  ὁ  ὁποῖος  ἀπεχώρησε  ἀπό  τό  ὑπερῶον  μόνος  του  καί  ὄχι  μαζί  μέ  τόν  Κύριον  καί  τούς  μαθητάς,  οἱ  ὁποίοι  ἀφοῦ  ὕμνησαν  τόν  Θεόν  ἐξῆλθον  τοῦ  ὑπερώου.

Ὄρθιοι  λοιπόν  νά  ἀναπέμψωμεν  εἰς  τόν  Κύριον  λόγους  εὐχαριστίας.  «Μεταλαβόντες  τῶν  θείων,  ἁγίων,  ἀχράντων,  ἀθανάτων,  ἐπουρανίων  καί  ζωοποιῶν,  φρικτῶν  τοῦ  Χριστοῦ  μυστηρίων,  ἀξίως  εὐχαριστήσωμεν  τῷ  Κυρίῳ».

Ἀφοῦ  κοινωνήσαμε  τά  θεῖα  καί  ζωοποιά  καί  φρικτά  τοῦ  Χριστοῦ  μυστήρια,  ἄς  εὐχαριστήσωμε  τόν  Kύριον  μέ  εὐχαριστίαν  ἀνάλογον  μέ  τήν  ἀξίαν  τῆς  δωρεᾶς  πού  μᾶς  προσέφερεν.  Ἡ  εὐχαριστία  αὐτή  ἀποτελεῖ  τό  κύριο  σημεῖο  τῆς  Θείας  Λειτουργίας  καί  φαίνεται  νά  ὑπάρχῃ  σέ  ὅλα  τά  λειτουργικά  κείμενα. 

«Ἀντιλαβοῦ,  σῶσον,  ἐλέησον  καί  διαφύλαξον  ἡμᾶς  τῇ  σῇ  χάριτι.  Τήν  ἡμέραν  πᾶσαν  τελείαν  ἁγίαν  εἰρηνικήν  καί  ἀναμάρτητον  αἰτησάμενοι,  ἑαυτούς  καί  ἀλλήλους  καί  πᾶσαν  τήν  ζωήν  ἡμῶν  Χριστῷ  τῇ  Θεῷ  παραθώμεθα».

Στήν  προτροπήν  «ἀξίως  εὐχαριστήσωμε  τῷ  Κυρίῳ»,  ἀκολουθεῖ  μία  θερμή  ἐπίκλησις  πρός  τόν  Κύριον  γιά  νά  μᾶς  βοηθήσῃ,  μᾶς  ἐλεήσῃ  καί  μᾶς  διαφυλάξῃ  διά  τῆς  Χάριτός  του,  γιά  νά  τοῦ  ζητήσωμε  τήν  ἡμέραν  πᾶσαν,  τελείαν,  ἁγίαν,  εἰρηνικήν  καί  ἀναμάρτητον  καί  γιά  νά  ἐμπιστευθοῦμε  ὁλόκληρο  τόν  ἑαυτόν  μας  καί  τούς  ἀδελφούς  μας  χριστιανούς  εἰς  τόν  Χριστόν,  τόν  Θεόν  καί  Σωτῆρα  μας. 

Ἀφοῦ  λοιπόν  παρακαλέσωμε  τόν  Κύριον  νά  μᾶς  στηρίξῃ  καί  νά  μᾶς  διαφυλάξῃ  ἀπό  κάθε  κακό  καί  νά  μᾶς  χαρίσῃ  τήν  ἡμέραν  ὁλόκληρον  εἰρηνικήν  καί  ἀναμάρτητον,  προτρέπομε  ἑαυτούς  καί  ἀλλήλους  νά  ἀναθέσωμεν  ὀλόκληρον  τήν  ζωήν  μας  στήν  Πατρική  του  φροντίδα  καί  προστασία.  Ζητεῖται  μέ  λίγα  λόγια  μέ  τήν  αἴτησιν  αὐτήν,  ἀπό  τόν  Κύριον,  νά  μᾶς  βοηθήσῃ  νά  περάσωμε  ὅλη  τήν  ἡμέρα  αὐτήν  πού  κοινωνήσαμε,  μέ  ἁγιότητα  βίου  καί  χωρίς  κάποια  ἁμαρτία.

Καί  ὁ  ψάλτης  ἐπιβεβαιώνει  μέ  τό  «Σοί  Κύριε».  Σέ  σένα  Κύριε  ἀναθέτομε  ἑαυτούς  καί  ἀλλήλους  καί  ὁλόκληρον  τήν  ζωήν  μας.  Καί  ἀκολουθεῖ  ἡ  εὐχαριστήριος  εὐχή  ὑπό  τοῦ  Λειτουργοῦ  πρός  τόν  Θεόν,  ἡ  ὁποία  ἀναπέμπεται  ἐξ  ὀνόματος  ὅλων  τῶν  πιστῶν  πού  ἀξιώθηκαν  νά  κοινωνήσουν  τῶν  ἀχράντων  μυστηρίων.  Ἡ  εὐχή  αὐτή  εἶναι:

        «Εὐχαριστοῦμεν  σοι  Δέσποτα  Φιλάνθρωπε,  εὐεργέτα  τῶν  ψυχῶν  ἡμῶν,  ὅτι  καί  τῇ  παρούσῃ  ἡμέρᾳ  κατηξίωσας  ἡμᾶς  τῶν  ἐπουρανίων  σου  καί  ἀθανάτων  μυστηρίων.  Ὀρθοτόμησον  ἡμῶν  τήν  ὀδόν,  στήριξον  ἡμᾶς  ἐν  τῷ  φόβῳ  σου  τούς  πάντας,  φρούρησον  ἡμῶν  τήν  ζωήν,  ἀσφάλισε  ἡμῶν  τά  διαβήματα,  εὐχαῖς  καί  ἰκεσίαις  τῆς  ἐνδόξου  Θεοτόκου  καί  ἀειπαρθένου  Μαρίας  καί  πάντων  τῶν  ἁγίων  σου.  Ὅτι  σύ  εἶ  ὁ  ἁγιασμός  ἡμῶν,  καί  σοί  τήν  δόξαν  ἀναπέμπομεν,  τῷ  Πατρί  καί  τῷ  Υἱῷ  καί  τῷ  Ἁγίῳ  Πνεύματι,  νῦν  καί  ἀεί  καί  εἰς  τούς  αἰῶνας  τῶν  αἰώνων.  Ἀμήν».

Σέ  εὐχαριστοῦμε  Δέσποτα  Φιλάνθρωπε,  εὐεργέτα  τῶν  ψυχῶν  μας,  διότι  καί  κατά  τήν  παροῦσαν  ἡμέραν  μᾶς  ἀξίωσες  νά  κοινωνήσωμε  τά  ἐπουράνιά  σου  καί  ἀθάνατα  μυστήρια.  Σέ  παρακαλοῦμε  νά  μᾶς  βοηθήσῃς  νά  ἀκολουθοῦμε  τόν  ἴσιο  δρόμο  στή  ζωή  μας,  στήριξέ  μας  ὅλους  μέ  τόν  φόβον  σου.  Φρούρησε  τή  ζωή  μας,  κατάστησε  ἀσφαλῆ  τά  διαβήματά  μας  διά  τῶν  εὐχῶν  καί  ἱκεσιῶν  τῆς  ἐνδόξου  Θεοτόκου  καί  ὅλων  τῶν  ἁγίων  σου.  Διότι  Ἐσύ  εἶσαι  ὁ  ἁγιασμός  μας  καί  σέ  Σένα  ἀναπέμπομεν  τήν  δόξαν,  εἰς  τόν  Πατέρα,  καί  εἰς  τόν  Υἱόν  καί  εἰς  τό  Ἅγιον  Πνεῦμα  εἰς  τούς  ἀτελεύτητους  αἰῶνας.

Ὁ  λειτουργός  εὐχαριστεῖ  τόν  Θεό  διότι  τόν  καταξίωσε  τῆς  μεγάλης  δωρεᾶς,  τῆς  κοινωνίας  τοῦ  Σώματος  καί  τοῦ  Αἵματος  τοῦ  Σωτῆρος  Χριστοῦ,  ἀπό  τά  ὁποῖα  πηγάζει  ἡ  ζωή  καί  ἡ  ἀθανασία.  Παρακαλεῖ  νά  τόν  ἐνισχύσῃ  διά  νά  πορεύεται  πάντοτε  τήν  εὐθεῖαν  ὁδόν  τῆς  ἀληθείας  καί  τῆς  ἀρετῆς,  νά  στηρίζῃ  αὐτόν  καί  ὅλους  τούς  πιστούς  εἰς  τό  νά  φοβοῦνται  τόν  Θεόν  καί  νά  ἀποφεύγουν  κάθε  τι  πού  ἀντίκειται  εἰς  τό  θέλημά  Του.  Καί  ὅλα  αὐτά  τά  ζητοῦμε  διά  τῶν  προσευχῶν  καί  δεήσεων  τῆς  Ὑπεραγίας  Θεοτόκου  καί  ὅλων  τῶν  Ἁγίων. 

Ἡ  εὐχαριστήριος  αὐτή  εὐχή  μᾶς  θυμίζει  τήν  ἀντίστοιχη  εὐχαριστία  πού  ἔκαναν  οἱ  μαθητές  τοῦ  Χριστοῦ  στό  τέλος  τοῦ  Μυστικοῦ  Δείπνου.  «Καί  ὑμνήσαντες  ἐξῆλθον  εἰς  τό  ὄρος  τῶν  ἐλαιῶν»  μᾶς  ἀναφέρει  ὁ  Εὐαγγ.  Ματθαῖος.   Ὁ  Χριστός  προτοῦ  δώσει  τό  Σῶμα  Του  στούς  μαθητάς  του,  εὐχαρίστησε  τόν  οὐράνιο  Πατέρα,  γιά  νά  δώσῃ  καί  σέ  μᾶς  τό  παράδειγμα  τῆς  εὐχαριστίας.  

Καί  ὁ  λαός  ἐπιβεβαιώνει  διά  τοῦ  «Ἀμήν». 

Καί  στήν  συνέχεια  ἀκολουθεῖ  ἡ  ὀπισθάμβωνος  εὐχή  ἤ  ὅπως  ἀλλοιῶς  λέγεται  τό  τμῆμα  αὐτό,  «Ἀπόλυσις».  Ἡ  Θεία  Λειτουργία  προχωρεῖ  πρός  τό  τέλος  της.  Οἱ  πιστοί  ἀφοῦ  κοινώνησαν  τῶν  ἀχράντων  μυστηρίων  καί  εὐχαρίστησαν  τόν  Κύριον  διά  τήν  μεγάλη  του  δωρεά,  τῆς  Κοιωνίας  τοῦ  Παναγίου  Του  Σώματος  καί  τοῦ  Τιμίου  Του  Αἵματος,  παραμένουν  μέ  πολλήν  εὐλάβειαν  εἰς  τάς  θέσεις  των,  ἐνῶ  ἀκούουν  τίς  τελευταῖες  προτροπές  ἐκ  μέρους  τοῦ  λειτουργοῦ:

«Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν.  Τοῦ  Κυρίου  δεηθῶμεν».  Μέ  εἰρήνην  τήν  ὁποίαν  ἐλάβαμε  διά  τῆς  Κοινωνίας  τοῦ  Σώματος  καί  Αἵματος  τοῦ  Χριστοῦ,  ἄς  ἐξέλθωμεν  τοῦ  Ἱεροῦ  Ναοῦ.  Μέ  εἰρήνη  καί  ὁμόνοια  καί  ἀγάπη,  ἄς  ἀναχωρήσωμεν  ἀπό  τόν  Ναόν. 

«Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν».  Ἡ  Θεία  Λειτουργία  εἶναι  μία  πορεία.  Μία  πορεία  τῆς  ὁποίας  ὁ  σκοπός  καί  τό  τέλος  εἶναι  ἡ  συνάντηση  τοῦ  Θεοῦ  καί  ἡ  ἔνωση  τοῦ  ἀνθρώπου  μέ  τόν  Θεό.  Αὐτός  ὁ  σκοπός  ἤδη  πραγματοποιήθηκε.  Φθάσαμε  στό  τέλος  τῆς  πορείας  μας.  Εἴδαμε  τό  φῶς  τό  ἀληθινόν.  Εἴδαμε  τόν  Κύριον  μεταμορφωμένον  πάνω  στό  Θαβώρ.  Κοινωνήσαμε  τό  Ἅγιο  Σῶμα  Του  καί  τό  Πανάχραντο  Αἷμα  Του.  Καί  ἐνῶ  εἴμαστε  ἕτοιμοι  νά  τοῦ  εἰποῦμε  αὐτό  πού  τοῦ  εἶπαν  καί  οἱ  μαθηταί  πάνω  στό  θαβώρ,  «Κύριε,  καλόν  ἐστίν  ἡμᾶς  ὧδε  εἶναι»,  ἔρχεται  ἡ  μητέρα  Ἐκκλησία  καί  μᾶς  θυμίζει  ὅτι  τό  τέλος  τῆς  Λειτουργικῆς  μας  πορείας  ἔφθασε.

«Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν».  Ἄς  φύγωμε.  Στήν  διάρκεια  τῆς  Θείας  Λειτουργίας  πήραμε  μέσα  μας  τόν  Χριστό.  Τώρα  καλούμεθα  νά  τόν  μεταφέρωμε  στόν  κόσμο.  Νά  γίνωμε  οἱ  μάρτυρες  τῆς  ζωῆς  τοῦ  Χριστοῦ  στόν  κόσμο.  Ὁ  Ἱερός  Χρυσόστομος  λέγει  ὅτι:  «πρέπει  νά  βγαίνωμε  ἀπό  τήν  ἱερή  σύναξη,  σάν  νά  βγαίνωμε  μέσα  ἀπό  ἱερά  ἄδυτα,  σάν  νά  ἔχωμε  κατεβῆ  ἀπό  τούς  ἴδιους  τούς  Οὐρανούς».

Μετά  τήν  θεία  Κοινωνία  βγαίνομε  στόν  κόσμο  φωτισμένοι,  ζωοποιημένοι,  χριστοφόροι  καί  πνευματοφόροι.  Πρέπει  τώρα  νά  ἀγωνισθοῦμε  νά  φυλάξωμε  ἄσβεστο  τό  φῶς  πού  δεχθήκαμε.  Ἡ  Θεία  Λειτουργία  ἄρχισε  ἐν  εἰρήνῃ.  Καί  στή  διάρκειά  της  πολλές  φορές  μᾶς  δόθηκε  ἡ  εἰρήνη  τοῦ  Θεοῦ.  Τώρα  καλούμεθα  καί  ἐμεῖς  νά  προσφέρωμε  μέ  ἀγάπη,  τήν  εἰρήνη  αὐτή  στόν  κόσμο.

«Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν».  Εἰρηνευμένοι  καί  γαληνευμένοι  ἄς  ἐξέλθωμεν  τοῦ  Ναοῦ.  Πρίν  ὅμως  ἐξέλθωμε  ἄς  παρακαλέσωμε  καί  πάλι  τόν  Κύριον. 

Στούς  πρώτους  αἰῶνας  ἡ  Θεία  Λειτουργία  τελείωνε  στό  σημεῖο  αὐτό,  μέ  τήν  προτροπήν  τοῦ  διακόνου  ἤ  τοῦ  Λειτουργοῦ  ἱερέως:  «Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν»,  καί  δέν  ἐλέγετο  τό  Δι’ εὐχῶν  τῶν ἁγίων .....  ὅπως  σήμερον.   Ἡ  φράσις  «Ἐν  εἰρήνῃ  προέλθωμεν»,  ἐσήμαινε  τό  τέλος  τῆς  Λειτουργίας   καί  τήν  ἀπόλυση  τῶν  πιστῶν. 

Αὐτό  τό  παρατηροῦμε  σήμερον  στήν  Θεία  Λειτουργία  τοῦ  Ἁγίου  Ἰακώβου  τοῦ  ἀδελφοθέου,  ὅπου  τελειώνει  μέ  τήν  φρᾶσιν: «Ἐν   εἰρήνῃ  Χριστοῦ  πορευθῶμεν»  καί  στήν  συνέχεια  λέγεται  τρεῖς  φορές  τό  «ἀπολύεσθε  ἐν  εἰρήνῃ».   Αὐτό  τό  «ἀπολύεσθε  ἐν  εἰρήνῃ»  εἶναι  τό  σημερινό  «Δι’ εὐχῶν  τῶν  Ἁγίων  Πατέρων  ἡμῶν,  Κύριε  Ἰησοῦ  Χριστέ,  ἐλέησον  καί  σῶσον  ἡμᾶς,  Ἀμήν».  

 

                 Συνεχίζεται  …………..                                                           π. Μ.Κ.