Πῶς πρέπει ὁ πιστός νά προσέρχεται στήν Θ. Κοινωνία

Λίγα λόγια γιά τό πῶς πρέπει ὁ πιστός νά προσέρχεται στήν Θ. Κοινωνία. Γιά νά ἀποκομίσῃ ὁ πιστός τίς μεγάλες ὡφέλειες πού ἀπορρέουν ἀπό τή συμμετοχή του στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας, εἶναι ἀνάγκη νά προσέρχεται μέ τήν ἀνάλογον καί κατάλληλον προετοιμασίαν. Καί ἡ προετοιμασία αὐτή, συνίσταται σ’ αὐτό πού ὁ Ἀπ. Παῦλος γράφει στούς Κορινθίους (Α΄ Κορ.ια,28): «δοκιμαζέτω ἄνθρωπος ἑαυτόν καί οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καί ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω». Ἄς δοκιμάζει, ἄς ἐξετάζει τόν ἑαυτόν του κάθε ἄνθρωπος ὅταν πρόκειται νά προσέλθῃ στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας καί ἔτσι ἄς τρώγει ἀπό τόν ἁγιασμένον ἄρτον καί ἄς πίνει ἀπό τό ἁγιασμένο αἷμα τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο εὑρίσκεται στό Ἅγιο Ποτήριο.

Τί σημαίνει δοκιμασία; Τί πρέπει δηλ. νά κάνῃ ὁ χριστιανός ὥστε χωρίς κατάκρισιν νά προσέρχεται στό θεῖο μυστήριο; Πρέπει πρῶτον, νά ἐξετάσῃ μέ κάθε λεπτομέρεια τόν ἑαυτόν του, τήν ζωήν του, τίς πράξεις του, τά λόγια του, τίς ἐπιθυμίες του. Στήν συνέχεια νά μετανοήσῃ γιά ὅσα ἀνακάλυψε ὅτι εἶναι ἀντίθετα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἀκολούθως νά ἐξομολογηθῇ τά ἁμαρτήματά του διά νά λάβῃ τή ἄφεσιν καί τήν συγχώρησιν. Καί ἔτσι καθαρός θά προσέλθῃ στήν Θεία Κοινωνία.

Πάνω δέ ἀπ’ ὅλα πρέπει ὁ χριστιανός νά πιστεύῃ εἰς τό μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας. Πρέπει νά πιστεύῃ ὅτι στό Ἅγιο Ποτήριο τό ὁποῖον πλησιάζει, εὑρίσκεται ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, τόν ὁποῖον παίρνοντάς τον μέσα του, γίνεται ΕΝΑ μέ Αὐτόν, γίνεται καί αὐτός σύνναιμος καί σύσσωμος τοῦ Χριστοῦ, γίνεται Χριστοφόρος καί Θεοφόρος.

Πρέπει νά ποθῇ τήν Θ. Κοινωνία, νά ποθῇ τήν ἔνωσίν του μέ τόν Χριστόν. Οἱ πρῶτοι χριστιανοί «ἦσαν καθ’ ἡμέραν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδόν ἐν τῷ ἱερῷ». Αὐτή ἡ προσκαρτέρησις δείχνει καί τόν μεγάλον πόθον τῶν πρώτων χριστιανῶν. Αὐτός ὀ πόθος πρέπει νά διακατέχῃ καί έμᾶς.

Ὁ πόθος μας διά τήν Θ. Κοινωνίαν μεγαλώνει ὅταν φέρνωμε συχνά στή σκέψη μας, ὅτι ἡ Θ. Κοινωνία εἶναι στήν παροῦσα ζωή, ἀρραβών. Ὁ ἀρραβῶνας αὐτός ὁδηγεῖ συνήθως καί στόν γάμο. Καί ὁ γάμος μας θά εἶναι ἡ κοινωνία μας μετά τοῦ Θεοῦ, στήν μέλουσσα ζωή. Βασική προϋπόθεση γιά νά κληρονομήσωμε τήν οὐράνιον Βασιλείαν εἶναι ἡ Θ. Κοινωνία.

Ὁ λειτουργός μᾶς καλεῖ μέ τά λόγια: «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Τά λόγια αὐτά, λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, δέν εἶναι τοῦ ἱερέως, ἀλλά τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος δανείζεται τό στόμα τοῦ λειτουργοῦ καί σέ προσκαλεῖ.

«Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Ὅλοι ὅσοι ἔχετε προετοιμασθῆ διά τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως καί προσευχῆς, προσέλθετε, γιά νά κοινωνήσετε τοῦ ἀληθινοῦ σώματος καί ἀληθινοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Νά προσέλθετε ἐπίσης μέ φόβο Θεοῦ, δηλ. μέ ἄπειρον σεβασμόν πρός τόν Θεόν, καί μέ θερμή πίστη, ὅτι πραγματικά τό εὑρισκόμενο ἐντός τοῦ Ποτηρίου εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. Νά προσέλθετε ἀκόμη μέ εἰλικρινή ἀγάπη καί πρός τόν Θεόν καί πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Χωρίς αὐτούς τούς ὄρους ἡ προσέλευσις στήν μετάληψιν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, συντελεῖ εἰς κρίσιν καί καταδίκην μᾶλλον, παρά εἰς ὡφέλειαν. Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, ἡ πίστις καί ἡ ἀγάπη εἶναι τά τρία μεγάλα ἐφόδια τῆς ψυχῆς, σύμφωνα μέ τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, διά τήν ἀξίαν Κοινωνίαν.

«Μετά φόβου Θεοῦ». Στήν ψυχή κάθε χριστιανοῦ πρέπει νά ἐγκατοικῇ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ. Καί ποιός εἶναι ὁ φόβος Θεοῦ; Εἶναι ἡ βαθειά εὐλάβεια τήν ὁποίαν πρέπει νά αἰσθάνεται ἡ ψυχή μας ἐνώπιον τοῦ μεγάλου μυστηρίου. Εἶναι ἡ συναίσθησις ἡ ὁποία πρέπει νά πλημμυρίζῃ τόν ἐσωτερικόν μας κόσμο, ὅτι εἴμεθα ἁμαρτωλοί καί ἀνάξιοι νά δεχθοῦμε μέσα μας τόν καθαρόν καί ἀναμάρτητον Κύριον. Εἶναι ἐπίσης καί ἡ μεγάλη προσοχή ἡ ὁποία πρέπει νά χαρακτηρίζῃ τόν χριστιανό κατά τήν μεγάλην αὐτήν ὥραν πού ἑτοιμάζεται νά κοινωνήσῃ.

Ὅταν τά Χερουβείμ μέ εὐλάβεια περιΐπτανται τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ καί λατρεύουν Αὐτόν καί ψάλλουν τόν ἀγγελικόν ὕμνον «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, Κύριος Σαββαώθ, πλήρης ὁ Οὐρανός καί ἡ γῆ τῆς δόξης σου», ὅταν λοιπόν αὐτά τά ἀγγελικά πνεύματα μέ τόση εὐλάβεια ἵστανται ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, μέ πόσην μεγαλυτέραν εὐλάβειαν πρέπει ἐμεῖς νά παριστάμεθα ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου Μυστηρίου;

Ὁρισμένοι, πλησιάζουν καί κοινωνοῦν χωρίς φόβο, χωρίς συναίσθηση, χωρίς καμμία εὐλαβεια. Τό φαινόμενο αὐτό παρατηρεῖται σέ ὅλες τίς ἐποχές ἀκόμα καί στήν ἐποχή τοῦ Ἱεροῦ Χρυστοστόμου, ὁ ὁποῖος σέ ἕνα του λόγον τούς ἐπιπλήττει λέγοντας:

«Βλέπω πολλούς, οἱ ὁποίοι πρόκειται νά πλησιάσουν τήν τράπεζαν, νά θορυβοῦν, νά πηδοῦν, νά ὑβρίζωνται, νά πέφτει ὁ ἔνας πάνω στόν ἄλλον, καί ἀντί ὡφελείας, τήν τιμωρίαν μᾶλλον νά προκαλοῦν στόν ἐαυτόν τους. Δέν μᾶς εἶναι ἀρκετό, τό ὅτι προσερχόμεθα στό ναό γεμάτοι ἀπό ἁμαρτήματα, ἀλλά καί αὐτή τήν ὥρα πού πλησιάζομε νά κοινωνήσωμε δέν μποροῦμε νά εἴμεθα χωρίς πλημμελήματα; Διότι ὅταν φιλονικοῦμε, ὅταν θορυβοῦμε, ὅταν μέ τήν διαγωγήν μας πληγώνουμε καί δαγκώνουμε ὁ ἔνας τόν ἄλλον, πῶς εἶναι δυνατόν νά ποῦμε ὅτι εἴμεθα ἔξω ἀπό ἁμαρτήματα; Τί τρέχεις, τόσο βιαστικός νά πλησιάσῃς; πές μου. Ἐνῶ ἔδειξες ἐγκαρτέρησιν καί ἐπί τόσην ὥραν, παρηκολούθησες τά τελούμενα καί δέν ἐκουράσθης, τώρα λοιπόν πού πρόκειται νά προσέλθῃς καί νά κοινωνήσῃς, αἰσθάνεσαι τόσην μεγάλην κούρασιν γιά τό λίγο χρονικό διάστημα πού ἀπέμεινε; Δέν ἀντιλαμβάνεσαι ὅτι μέ τόν τρόπον αὐτόν πρόκειται νά τά χάσῃς ὅλα; Διατί βιάζεσαι; Εἰπέ μου. Νομίζεις ὅτι εὑρίσκεσαι ἀνάμεσα σέ ἀνθρώπους; Ἔχεις τήν ἰδέα ὅτι κατά τήν ὥραν αὐτήν πατεῖς ἐπάνω στή γῆ καί δέν χορεύεις μαζί μέ τούς ἀγγέλους; Διατί βιάζεστε καί ὁρμᾶτε μέ βιασύνη πρός τά ἔξω καί ἀναχωρῆτε διά τά σπίτια σας; Αὐτό δέν εἶναι μεγάλη καταφρόνηση πρός τόν Κύριον; Ὅταν ὁ Χριστός εἶναι παρών, ὅταν ἄγγελοι παραστέκωνται, ὅταν οἱ ἀδελφοί σου μυσταγωγοῦνται ἀκόμη, ἐσύ τούς ἐγκαταλείπεις καί φεύγεις ἔξω; Καί σέ ἕνα συνηθισμένο γεῦμα ἄν προσκληθῇς, ἔστω καί ἄν ἐνωρίτερα ἀπό τούς ἄλλους τελειώσῃς, δέν τολμᾶς νά φύγῃς ὅταν οἱ ἄλλοι ἀκόμα ἐξακολουθοῦν νά τρώγουν. Ἐδῶ, ἐνῶ τά θεῖα μυστήρια ἀκόμη ἐπιτελοῦνται, ἐνῶ ἡ ἱερά τελετή ἀκόμη δέν ἔχει τελειώσει, ἐσύ τά ἀφίνεις ὅλα στή μέση καί ἀναχωρεῖς. Θέλετε νά σᾶς πῶ, συνεχίζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, τίνος ἔργο κάνουν αὐτοί πού ἀναχωροῦν προτοῦ συμπληρωθῆ ἡ εὐχαριστία, καί δέν περιμένουν νά ἀναφέρουν στόν Θεόν τάς εὐχαριστηρίους ὠδάς ἐπί τῇ μεταλήψει τοῦ μυστηρίου; Αὐτοί ὁμοιάζουν μέ τόν Ἰούδα».

Αὐτά εἶναι λόγια τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, πρός τούς χριστιανούς τῆς ἐποχῆς του, πού πιστεύομεν ὅτι καί ἄν καί σήμερον ζοῦσε, δέν θά μιλοῦσε διαφορετικά.

Ὁ λειτουργός ἐπίσης μᾶς παρακαλεῖ νά πλησιάσμε τό Ἅγιο Ποτήριο μέ «πίστη». Δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ γενική πίστη, νά λέμε δηλ. ὅτι πιστεύομε, ἀλλά ἐδῶ στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας πρέπει νά ἔχωμε «εἰδική πίστη». Νά πιστεύωμε δηλ. ὅτι ὑπό τά στοιχεῖα τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου εἶναι αὐτό τοῦτο τό Σῶμα καί αὐτό τοῦτο τό Αἷμα τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως ὁ ἴδιος ἀνακοίνωσε στούς μαθητάς του τήν βραδυά τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου. Νά πιστεύωμε δηλ. ὅτι, διά τῆς Θείας Μεταλήψεως ὑποδεχόμεθα μέσα μας τόν ἴδιο τόν Χριστό καί ὅτι ἐννωνόμεθα καί γινόμεθα ἕνα μέ Αὐτόν.

Νά πιστεύωμε ἐπίσης ὅτι, διά τῆς μεταλήψεως λαμβάνομεν τήν συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν μας καί ὅτι καθαριζόμεθα καί ἐνισχυόμεθα στόν ἀγῶνα μας κατά τοῦ πονηροῦ. Ἄν δέν τά πιστεύει αὐτά ὁ χριστιανός, δέν πρέπει νά προσέλθῃ στή Θ. Κοινωνία.

Τό τρίτο ἐφόδιο πού πρέπει νά ἔχῃ ὁ πιστός προκειμένου νά προσέλθῃ στήν Θεία Κοινωνία, εἶναι «ἡ ἀγάπη». Διά νά κατοικήσῃ μέσα μας ὁ Θεός πρέπει οἱ καρδιές μας νά φλογίζωνται ἀπό ἀγάπη πρός ὅλους. Ἀγάπη πρός τόν Θεό, ἀγάπη πρός τόν πλησίον, ἀγάπη πρός τόν συνάνθρωπό μας, ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς μας. Ἔτσι ἐφαρμόζομε καί τήν ἐντολήν τοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος εἶπε: «ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους». Σᾶς παραδίδω μία καινούργια ἐντολή στήν ὁποίαν περικλύονται ὅλες οἱ ἐντολές πού εἶχα δώσει εἰς τόν Μωϋσῆ καί ἡ ὁποία ἐντολή λέγει νά ἀγαπᾶ ὁ ἕνας τόν ἄλλον.

Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος λέγει: «μηδείς τῶν ἐχόντων ἐχθρόν προσίτω τῇ ἱερᾷ Τραπέζῃ καί δεχέσθω τό Σῶμα τοῦ Κυρίου. Ἔχεις ἐχθρόν; Μή προσέλθῃς. Βούλει προσελθεῖν; Καταλλάγηθι, καί τότε ἅψαι τοῦ ἱεροῦ». Δηλαδή ὅποιος ἔχει ἐχθρόν δέν πρέπει νά πλησιάσῃ τήν Ἱερή Τράπεζα καί νά δεχθῇ τό Σῶμα τοῦ Κυρίου. Ἔχεις ἐχθρόν καί θέλεις νά κοινωνήσῃς; Πήγαινε νά συμφιλιωθῇς καί μετά νά προσέλθῃς νά κοινωνήσῃς.

Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός στήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία Του λέγει: «Ἐάν οὖν προσφέρῃς τό δῶρο σου ἐπί τό θυσιαστήριο κἀκεῖ μνησθείς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατά σοῦ, ἄφες κἀκεῖ τό δῶρο σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου καί ὕπαγε πρῶτον καταλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου καί τότε ἐλθών πρόσφερε τό δῶρο σου»

Καί στήν ἀρχή τῆς ἀκολουθίας τῆς Θείας Μεταλήψεως, διαβάζομε τήν ἐξῆς προσευχήν: «Μέλλων φαγεῖν, ἄνθρωπε, σῶμα Δεσπότου, φόβῳ πρόσελθε μή φλεγῇς, πῦρ τυγχάνει. Θεῖον δέ πίνων αἷμα πρός μετουσίαν, πρῶτον καταλλάγηθι τοῖς σέ λυποῦσιν, ἔπειτα μυστικήν βρῶσιν φάγε».

Ὅταν πρόκειται, λέγει, χριστιανέ νά πλησιάσῃς τό Ἅγ. Ποτήριο καί νά κοινωνήσῃς τό Σῶμα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, νά προσέλθῃς μέ μεγάλη προσοχή καί φόβο γιά νά μήν καῇς, διότι ἡ Θ. Κοινωνία εἶναι φωτιά. Ὅταν πρόκειται νά πιῇς ἀπό τό Θεῖο Αἷμα, γιά νά ἑνωθῇς μετά τοῦ Χριστοῦ, προηγουμένως νά συμφιλιωθῇς μέ αὐτούς πού σέ ἔχουν λυπήσει, ἔπειτα μέ θάρρος καί παρρησία πλησίασε νά κοινωνήσῃς. Γιαὐτό τήν προηγουμένη τῆς Κοινωνίας μας νά συνηθίσωμε νά ζητοῦμε συγγνώμη ἀπό τούς οἰκείους μας, τούς γονεῖς μας, τά ἀδέλφια μας, τόν ἤ τήν σύζυγόν μας, τούς γείτονας μέ τούς ὁποίους ἴσως ἔχομε πικρανθῆ (τίς περισσότερες φορές γιά ἀσήμαντες ἀφορμές) καί ἀπό ὅποιον ἄλλον μᾶς ἔχει λυπήσει.

Ἀπαιτεῖται νά δείχνωμε μεγάλη προσοχή στό θέμα τῆς Θείας Κοινωνίας μας. Μή θεωροῦμε πολύ ἁπλό τό θέμα τοῦτο. Μήν πλησιάζομε ἀπό συνήθεια ἤ ἐπειδή οἱ ἡμέρες τό καλοῦν, τό Ἅγιο Ποτήριο, ἐάν δέν ἔχωμε περάσει προηγουμένως ἀπό τό λουτρό τῆς μετανοίας καί Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ἡ Ἱερά Ἐξομολόγησις, ὅπως λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι τό δεύτερο Βάπτισμα μέ τό ὁποῖο ἐξαλείφονται τά ἁμαρτήματα πού διαπράξαμε ἀπό τή Βάπτισή μας καί μετά. Μέ καθαρή καί λευκοφορεμένη ψυχή νά προσερχώμεθα στό Ἅγιο Ποτήριο διότι μόνον τότε παραμένει μέσα μας ὁ Χριστός καί μᾶς ἁγιάζει, μᾶς εὐλογεῖ, μᾶς ἐνδυναμώνει, μᾶς θωρακίζει καί μᾶς προφυλάσσει ἀπό τούς διαφόρους κινδύνους.